Czy osoby niespokrewnione mogą być objęte spadkiem?

Coraz więcej osób decyduje się na to, aby zadbać o sprawy spadkowe jeszcze za życia, co pozwala zaoszczędzić wielu stresów i problemów przyszłym spadkobiercom. Indywidualną decyzją przyszłych spadkodawców jest to, czy zdecydują się na dziedziczenie ustawowe, czy sami rozdysponują swój majątek, spisując testament. Wyjaśniamy, kiedy mogą dziedziczyć osoby niespokrewnione ze spadkodawcą.

Kto dziedziczy na podstawie ustawy?

Dziedziczenie odbywa się na podstawie obowiązującej ustawy lub na podstawie pozostawionego przez spadkodawcę testamentu. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z ograniczonym katalogiem spadkobierców, który uwzględnia jedynie osoby spokrewnione ze spadkodawcą. Od tej reguły jest jeden wyjątek - dziedziczenie na zasadach ustawowych uwzględnia także niespokrewnione ze spadkodawcą osoby, czyli przysposobione dzieci oraz pasierbów. Ważne: Spadkobiercą może być jedynie dziecko, które zostało przysposobione w sposób pełny, czyli uregulowany odpowiednim artykułem kodeku rodzinnego i opiekuńczego. W przypadku pasierbów (dziecko współmałżonka, które nie jest biologicznym potomkiem spadkobiercy) dziedziczą oni dopiero wówczas, gdy nie ma spadkobierców innych kategorii. W przypadku dziedziczenia ustawowego mamy do czynienia z pięcioma kategoriami spadkobierców:

• pierwszą – należą do niej małżonek osoby zmarłej (o ile małżeństwo nie zostało rozwiązane rozwodem) oraz jej dzieci biologiczne i dzieci przysposobione w sposób pełny,
• drugą – należą do niej rodzice zmarłego, jego rodzeństwo i ich zstępni,
• trzecią – należą do niej dziadkowie osoby zmarłej oraz ich zstępni,
• czwartą – należą do niej pasierbowie,
• piątą – jeżeli spadkodawca nie ma spadkobierców, to jego majątek przechodzi na Gminę lub Skarb Państwa.

Udziały członków rodziny w spadku zależne są od liczby spadkobierców.

Jak widać, w przypadku dziedziczenia ustawowego spadkiem objęte są (z wyjątkiem dzieci przysposobionych i pasierbów) osoby spokrewnione ze spadkodawcą. W kwestiach dotyczących prawa spadkowego, które uwzględnia nie tylko zasady dziedziczenia, ale także zasady dotyczące spisywania testamentów i odrzucenia np. obciążonego długami spadku, warto skonsultować się z notariuszem. Klienci naszej kancelarii notarialnej mogą liczyć na profesjonalną pomoc i wsparcie na etapie spisywania testamentu oraz ubiegania się o należny im spadek.

Kto dziedziczy na podstawie testamentu?

Dziedziczenie na podstawie testamentu nie przewiduje podziału spadkobierców na poszczególne kategorie. W tym przypadku spadkodawca może zapisać swój majątek zarówno członkom rodziny, jak i osobom z nim niespokrewnionym. Pozwala to na swobodne rozporządzanie majątkiem na wypadek śmierci i włączenie do kręgu spadkobierców osób, które nie podlegają dziedziczeniu na podstawie ustawy. Ważne: Testament może dotyczyć zarówno całego majątku, jak i jego części. Co więcej, osoby wykluczone z kręgu spadkobierców ze względu na sporządzone w testamencie zapisy, mogą ubiegać się o tzw. zachowek, który jest ułamkową częścią spadku, jaki otrzymaliby, dziedzicząc na podstawie ustawy. Do otrzymania zachowku uprawnieni są jedynie najbliżsi członkowie rodziny.