Czym jest testament ustny?

Testament ustny, choć niezwykle rzadki, nadal stanowi ważne narzędzie w polskim systemie prawnym. Dla wielu osób może wydawać się on mniej formalny niż pisemne sporządzenie ostatniej woli.

Kiedy można sporządzić testament ustny

Testament ustny to forma testamentu szczególnego, która może być sporządzona wyjątkowo wówczas, gdy ze względu na obawę rychłej śmierci spadkodawcy albo wskutek szczególnych okoliczności nie może on sporządzić zwykłego testamentu, lub jeśli sporządzenie zwykłego testamentu jest bardzo utrudnione.

Testament ustny polega na oświadczeniu spadkodawcy o treści jego woli rozdysponowania majątkiem na wypadek śmierci, złożonym ustnie wobec co najmniej trzech świadków, obecnych jednocześnie. Następnie treść tego oświadczenia powinna zostać spisana przez świadków lub osobę trzecią i podpisana przez spadkodawcę i co najmniej dwóch świadków. Spisanie testamentu ustnego powinno nastąpić przed upływem roku od ustnego oświadczenia spadkodawcy. W razie śmierci spadkodawcy przed dniem spisania jego oświadczenia, świadkowie mogą w ciągu sześciu miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy zeznać sporządzenie i treść testamentu ustnego przed sądem.

Testament ustny – ważność i ograniczenia

Testament ustny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego. Oznacza to, że jeśli spadkodawca przeżyje ten okres i nie sporządzi nowego testamentu, to jego majątek będzie dziedziczony według ustawowego porządku dziedziczenia.

Testament ustny podlega także pewnym ograniczeniom. Nie można w nim ustanowić zapisobiorcy ani legatariusza, ani też powołać wykonawcy testamentu lub kuratora spadku. Nie mogą być też świadkami testamentu ustnego osoby:

• niemające pełnej zdolności do czynności prawnych,
• niewidome, głuche lub nieme,
• niemogące czytać lub pisać,
• niewładające językiem, w którym spadkodawca sporządza testament,
• skazane prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania,
• którym w testamencie została przyznana jakaś korzyść.

Jednym z najważniejszych skutków prawnych testamentu ustnego jest to, że może on wpłynąć na sposób podziału majątku w Warszawie i innych miastach Polski. Testament ustny może bowiem ułatwić lub utrudnić proces rozdysponowania majątkiem spadkodawcy, zależnie od woli i decyzji jego uczestników.