Jakie obowiązki informacyjne ciążą na notariuszu?

Notariusz jest osobą zaufania publicznego, co oznacza, że sporządzane, spisywane, doręczane oraz przyjmowane przez niego dokumenty muszą być legalne i autentyczne. Co ważne sam notariusz gwarantuje prawdziwość oraz prawidłowość dokonywanych czynności prawnych z użyciem poświadczanych dokumentów. Z racji tak dużej odpowiedzialności na notariuszu, ciążą także odpowiednie obowiązki informacyjne.

Czym w praktyce są obowiązki informacyjne ciążące na notariuszu?

Podczas dokonywania czynności notarialnych, notariusz na każdym etapie działań jest zobowiązany do udzielania wszelkich wyjaśnień oraz informowania o skutkach prawnych, jakie dana czynność może spowodować. Obowiązek informacyjny bezpośrednio wpływa na interesy stron, w związku z tym ma na celu czuwanie nad należytym zabezpieczeniem ich praw. Przykładowo, jeśli notariusz nie poinformuje o skutkach prawnych czynności notarialnej to według Sądu Najwyższego, notariusz odpowiada za ewentualną szkodę wyrządzoną w wyniku naruszenia praw o notariacie (zawartych w art. 80 § 1-3) poprzez niedopełnienie obowiązków informacyjnych.

Ponadto na notariuszu ciąży obowiązek udzielania stronom informacji na temat ważności i skuteczności czynności prawnej sporządzanego dokumentu. Zatem jeśli notariusz ma wątpliwości czy dany dokument jest autentyczny i w pełni legalny jest on zobowiązany do podjęcia działań, które mają na celu sprawdzenie prawdziwości i skuteczności otrzymanych dokumentów oraz poinformowanie o tym klienta. W przeciwnym razie notariusz, który poświadczył legalność sporządzanego aktu notarialnego, wcześniej nie sprawdzając go, również ponosi winę za ewentualne szkody wyrządzone na rzecz stron.

Co ważne w zakresie staranności zawodowej i obowiązku informacyjnego leży również wyjaśnianie wszelkich wątpliwości kontrahentów oraz doradztwo prawne. W związku z tym notariusz ma obowiązek udzielenia informacji o skutkach rzeczowych czy ekonomicznych czynności prawnej, ale jednocześnie nie może wpływać na strony do zawarcia określonej umowy. Natomiast trzeba pamiętać, że notariusz także nie może zapewniać czy dana czynność notarialna pod każdym względem jest niepodważalna.

Warto mieć na uwadze, że notariusz jest zobligowany do udzielania niezbędnych informacji, wskazówek oraz wyjaśnień również osobom, które zawodowo są związane z prawem lub takim, które nie żądają udzielania pouczeń.